کتاب دولت های رضاخان شاه

نویسنده:

علی اصغر رجبی

انتشارات:امیرکبیر
معرفی کتاب دولت های رضاخان شاه

کتاب «دولت‌های رضاخان شاه»، اثری تحلیلی و پژوهشی در زمینه‌ی تاریخ معاصر ایران و بررسی دوران حکومت رضاخان پهلوی است. نویسنده‌ی آن علی‌اصغر رجبی، استاد دانشگاه خوارزمی می‌باشد. نکته‌ی مهم و متمایزکننده‌ی این اثر، رویکرد انتقادی و تحلیلی آن نسبت به دوره‌ی حکومت رضاشاه است. نویسنده در این کتاب تلاش کرده تا دروغ‌ها و مطالب غیرواقعی درباره‌ی این دوران را مشخص و از واقعیت‌های تاریخی متمایز کند. رجبی معتقد است دیدگاه سنتی و رایج در‌مورد رضاخان که آن دوره را عصر طلایی و پرافتخار می‌داند، چندان با واقعیت تطابق ندارد. وی براساس مدارک تاریخی، شرایط اقتصادی و معیشتی وخیم مردم در اواخر حکومت رضاشاه، حاکمیت حکومت نظامی مستبدانه و سرکوب گسترده‌ی مخالفان، روزنامه‌ها و آزادی‌بیان را از ویژگی‌های این دوره‌ی «پرافتخار» برمی‌شمارد. نکته‌ی جالب توجه دیگری که نویسنده اشاره می‌کند، تداوم تاریخ‌نگاری در دوره‌ی پهلوی حتی پس از سقوط آن است، در‌حالی‌که در ادوار پیشین با پایان حکومت، تاریخ‌نگاری آن نیز متوقف می‌شد.
کتاب در 4 فصل تنظیم‌شده است: «دولت‌های ایران از کودتای رضاخان تا انقراض قاجار»، «ماهیت حکومت در عصر پهلوی اول»، «عصر پهلوی اول و دولت‌های آن» و «دولت‌های پهلوی اول و چالش‌های آن».  در این فصول، نویسنده به بررسی دقیق و مستند دولت‌های مختلف در این دوره، ماهیت و ویژگی‌های نظام حاکم، چالش‌ها و موانع پیش‌روی دولت‌ها و نقش قدرت‌های خارجی چون انگلیس در روی کار آمدن رضاخان می‌پردازد. نقطه‌ی قوت اصلی کتاب، تکیه‌بر مدارک و اسناد تاریخی و سعی نویسنده در جدا کردن واقعیات از روایت‌های غیررسمی و رایج است. این امر می‌تواند دریچه‌ی تازه‌ای برای بازخوانی تاریخ معاصر ایران و دوره‌ی پهلوی اول باز کند.
در مجموع، «دولت‌های رضاخان شاه» با رویکردی نقادانه و تحلیلی به بررسی این دوره‌ی مهم تاریخی می‌پردازد و با ارائه دیدگاهی متفاوت از نگاه سنتی، مخاطبان را ترغیب به تأمل و بازاندیشی در این حوزه می‌کند. این کتاب برای دانشجویان، محققان و عموم علاقه‌مندان به تاریخ معاصر ایران مناسب است.