نویسنده:
جان لنچستر
مترجم:
بابک طهماسبی
انتشارات:خوب
معرفی کتاب دیوار
رمان «دیوار» (The Wall) اثر جان لنچستر، که در سال ۲۰۱۹ منتشر شد، داستانی پادآرمانشهری را روایت میکند که به دلیل نگاه عمیق و تاملبرانگیزش به مسائل مهمی همچون تغییرات اقلیمی، مهاجرت و ناسیونالیسم، تحسین منتقدان را برانگیخته و آن را به یکی از بهترین کتابهای سال انتخاب کردهاند. داستان در آیندهای نه چندان دور میگذرد، زمانی که بالا آمدن سطح آب دریاها و تغییرات شدید آب و هوایی، چهره جهان را دگرگون ساختهاند. در این میان، بریتانیا با ساخت دیوار عظیمی در امتداد سواحل خود، به نام «دیوار ملی دفاع ساحلی»، خود را از سایر نقاط جهان جدا کرده و از ورود مهاجران جلوگیری میکند که در داستان «دیگران» نامیده میشوند.
شخصیت اصلی داستان، جوزف کاوانا، مرد جوانی است که به عنوان «مدافع» در این «دیوار» خدمت میکند. وظیفه او و سایر «مدافعان»، حفاظت شبانهروزی از «دیوار» در برابر «دیگران» و کشتن یا بازگرداندن هر کسی است که قصد عبور غیرقانونی از آن را داشته باشد. زندگی بر روی «دیوار»، خشن و بیرحمانه است؛ «مدافعان» در شیفتهای دوازده ساعته کار میکنند و همواره در معرض خطر حمله «دیگران» یا طوفانهای سهمگین قرار دارند. به علاوه، اگر «دیگران» موفق به عبور از «دیوار» شوند، یکی از «مدافعان» به طور تصادفی انتخاب شده و به عنوان مجازات به دریا انداخته میشود.
کاوانا در ابتدا به وظیفهی خود پایبند است، اما رفته رفته با مشاهده رنج و سختی «دیگران» و همچنین فساد و بیرحمی حاکم بر سیستم دفاع از «دیوار»، دچار تردیدهای جدی میشود. رابطهی عاطفی او با هیلاری، یکی دیگر از «مدافعان»، نیز به او کمک میکند تا با دیدگاهی متفاوت به مسائل بنگرد.
«دیوار» به بررسی مضامین متعددی میپردازد. تغییرات اقلیمی یکی از اصلیترین دغدغههای داستان مطرح است و تصویری هولناک از آیندهای را ارائه میدهد که در آن، بالا آمدن سطح آب دریاها، طوفانهای ویرانگر و کمبود منابع، زندگی انسانها را به شدت تحت تاثیر قرار داده است.
همچنین، رمان به بحران مهاجرت میپردازد و نشان میدهد که چگونه ترس و ناامنی میتواند به ایجاد دیوارها و جدایی بین انسانها منجر شود. «دیگران» در ابتدا به عنوان تهدیدی خطرناک به تصویر کشیده میشوند، اما به تدریج مشخص میشود که آنها نیز انسانهایی هستند که برای بقا تلاش میکنند. رمان همچنین به نقد ناسیونالیسم افراطی میپردازد که میتواند منجر به بیگانههراسی و خشونت شود. «دیوار» نمادی از این ناسیونالیسم افراطی است که بریتانیا را از دنیای بیرون جدا کرده و آن را به جامعهای بسته و ترسناک تبدیل کرده است.
کاوانا در طول داستان با این چالش اخلاقی روبهرو میشود که آیا وظیفه او به عنوان یک «مدافع»، کشتن انسانهای دیگر است یا خیر و به تدریج درک میکند که اخلاقیات پیچیدهتر از آن چیزی است که در ابتدا تصور میکرده است.
لنچستر در «دیوار» از سبکی ساده و مستقیم بهره میبرد. او با زبانی واضح و صریح، دنیای دیستوپیایی رمان را توصیف میکند. روایت اول شخص داستان، به خواننده این امکان را میدهد که به طور مستقیم با افکار و احساسات کاوانا آشنا شود. فضاسازی رمان بسیار قوی است و لنچستر بهخوبی توانسته است فضای سرد و بیرحمانه دنیای «دیوار» را به تصویر بکشد. توصیفات او از «دیوار»، طوفانها و زندگی طاقتفرسای «مدافعان»، خواننده را به عمق این دنیای دیستوپیایی میبرد. شخصیتپردازی کاوانا نیز درخور توجه است؛ او شخصیتی پیچیده و چندبعدی است که در طول داستان دچار تحول میشود و از یک «مدافع» مطیع، به فردی تبدیل میشود که درباره وظایف و اخلاقیات خود دچار تردید میشود.
در نهایت، «دیوار» پیامی هشداردهنده درباره آیندهای دارد که در صورت عدم توجه به تغییرات اقلیمی و بحران مهاجرت در انتظار بشریت است. این رمان همچنین به بررسی پیچیدگیهای اخلاقی و چالشهای مربوط به وظیفه و انسانیت میپردازد. «دیوار» رمانی قدرتمند و تاملبرانگیز است که خواننده را با سوالات مهمی درباره آینده بشریت، اخلاق و وظیفه روبهرو میکند و برای کسانی که به داستانهای پادآرمانشهری، علمی-تخیلی و ادبیات معاصر علاقه دارند، به شدت توصیه میشود.