کتاب نمایش، آخرین مرحلۀ بت وارگی کالا
نویسنده:
دنیل بن سعید
مترجم:
هومن حسین زاده
انتشارات:نگاه
معرفی کتاب نمایش، آخرین مرحلۀ بت وارگی کالا
دنیل بن سعید، فیلسوف فرانسوی و فعال سیاسی-اجتماعی در قرن بیستم بود. کتاب «نمایش، آخرین مرحلۀ بت‌وارگی کالا»، پس از مرگ او، در سال 2011 منتشر شد. در‌واقع بن سعید هنوز اثر خود را تکمیل نکرده بود و به همین دلیل این کتاب پس از مرگش به‌صورت ناتمام به چاپ رسید. مفهوم محوری برای بن سعید در این کتاب، مفهوم «نمایش» است. وی در این کتاب از چیزی به نام «نهیلیسم انصراف» سخن می‌گوید که آن را به اندیشۀ روشنفکری چپ در دهۀ 1960 ربط می‌دهد. طبق تحلیل وی، «نیهیلیسم انصراف» گرایشی در احزاب چپ است که منجر به کنار گذاشتن پروژۀ انقلابی و پذیرش دیدگاهی بدبینانه و جبرگرایانه از سلطۀ سیستم سرمایه‌داری می‌شود. طبق استدلال بن سعید، «نیهیلیسم انصراف» ناشی از به‌کارگیری اشتباه مفهوم «نمایش» است. به عقیدۀ او این نیهیلیسم یک توهم نیست، بلکه واقعیتی است ناشی از بت‌وارگی کالا، همانگونه کارل مارکس آن را تئوریزه کرده بود. بن سعید آثار هربرت مارکوزه، ژان بودریار، هانری لوفور و دیگران را مورد انتقاد قرار می‌دهد، به این دلیل که آن‌ها «نمایش» را به پدیده‌ای تک‌بعدی و همگن تقلیل داده‌اند که تضادها و درگیری‌ها و تعارضات درون نظام سرمایه‌داری را محو می‌کند و در نتیجۀ آن، امکان هرگونه کنش سیاسی و تاریخی نفی می‌گردد. از آن طرف بن سعید معتقد است که «نمایش»، یک واقعیت ایستا و ثابت نیست، بلکه فرآیندی پویا و دیالکتیکی است که منعکس کنندۀ مبارزات طبقاتی و بحران‌های ناشی از سیستم سرمایه‌داری است. به عقیدۀ وی «نمایش» دارای ابعاد تاریخی و استراتژیکی است که آن را با نقد مارکسیستی اقتصاد سیاسی و دیالکتیک مارتریالیستی پیوند می‌دهد. درنهایت وی تأکید می‌کند که «نمایش»، آخرین مرحۀ بت‌وارگی کالا نیست، بلکه یک مرحلۀ انتقال است که طبقۀ کارگر می‌بایست بر آن غلبه کند. به این معنا «نمایش» پایان تاریخ نیست، بلکه آغاز یک تاریخ جدید است.